آیا فناوری واقعیت مجازی به پایان خط رسیده است؟

جدیدترین محصول شرکت آکیولس، هدست واقعیت مجازی «آکیولس کوئست» (Oculus Quest) است و بسیاری از افراد فکر می‌کردند که این هدست سروصدای زیادی به راه می‌اندازد و مورد استقبال زیادی قرار می‌گیرد. ولی در عوض، معرفی این محصول توجه چندانی را جلب نکرد و در بین فعالان دنیای تکنولوژی این سؤال را ایجاد کرده که آیا واقعیت مجازی می‌تواند اهداف موردنظر خود را عملی کند؟ این یک تغییر نگرش شدید در عرض فقط چند سال است؛ تا همین چند سال پیش رسانه‌ها مرتباً می‌گفتند که واقعیت مجازی آینده‌ی جهان را شکل می‌دهد و هیچ حد و نهایتی برای این تکنولوژی وجود ندارد.

اما حالا، بسیاری از کارشناسان و کاربران دیگر امید چندانی به موفقیت گسترده این تکنولوژی ندارند. در ادامه نگاهی به آینده‌ی این تکنولوژی و چالش‌های پیش روی آن می‌پردازیم.

با وجود تلاش بسیاری از طراحان برای طراحی بازی‌ها و موارد مربوط به این صنعت، بسیاری از کاربران هنگام تجربه‌ی واقعیت مجازی و افزوده حداقل در ابتدای امر تا حدی دچار تهوع می‌شوند. بسیاری از این مشکلات از طریق تکنولوژی صرف قابل حل نیست، زیرا برخی از این موارد ریشه در فیزیولوژی بدن ما دارد. نمایشگری که کل دید ما را می‌پوشاند و هدستی که فشار بر گردن ما وارد می‌کند، خیلی سریع انرژی کاربران را تحلیل می‌برد.

آیا هدست آکیولس کوئست می‌تواند وضعیت این تکنولوژی را تغییر دهد؟

بسیاری از هواداران واقعیت مجازی به حمایت از هدست آکیولس کوئست پرداختند که هدف اصلی آن، ارائه‌ی یک تجربه‌ی کاربری عالی بدون نیاز به اتصال به یک کامپیوتر است. این هدست واقعیت مجازی مستقل قرار است با قیمت ۳۹۹ دلار در سال آینده میلادی روانه‌ی بازار شود. مارک زاکربرگ و شرکت فیسبوک که نسبت به موفقیت این تکنولوژی بسیار امیدوار هستند، بودجه‌ی هنگفتی را برای این بخش اختصاص داده‌اند. ولی با توجه به شواهد و قرائن، آینده‌ی این حوزه روزبه‌روز تاریک‌تر از گذشته می‌شود.

البته اگر بخواهیم به جنبه مثبت قضیه نگاه کنیم، باید خاطرنشان کنیم که هزینه‌های مربوط به بهره‌گیری از این تکنولوژی خوشبختانه رو به کاهش است. روزی روزگاری عمدتا فقط طرفداران پروپاقرص تکنولوژی که پول زیادی در جیب خود داشتند، می‌توانستند تجربه‌ی کاربری خیلی خوبی را در زمینه‌ی واقعیت مجازی برای خود رقم بزنند؛ اما حالا، قیمت گجت‌های مربوط به این تکنولوژی منطقی‌تر شده و افراد بیشتری می‌توانند از چنین محصولاتی بهره ببرند. اما تمام این پیشرفت‌ها، این حقیقت را تغییر نمی‌دهد که هنوز هم این تکنولوژی و گجت‌های مربوط به آن، حرف زیادی برای گفتن ندارند.

به‌عنوان مثال، هدست‌ها و گجت‌های واقعیت مجازی هنوز هم شکل و شمایل جذابی ندارند و استفاده از آن‌ها چندان ساده نیست. اهمیت چنین موضوعی اصلاً کم نیست، زیرا مثلا یکی از دلایل اصلی به شهرت رسیدن آیفون، جذاب بودن ظاهر آن و راحتی بهره‌گیری از آن بود. همچنین تا آینده‌ی نزدیک، تکنولوژی واقعیت مجازی نمی‌تواند با کنسول‌های فعلی رقابت کند. مدیرعامل آکیولس در همین رابطه گفته که وقتی یک بازی برای کنسول‌های ایکس‌باکس یا پلی‌استیشن توسعه می‌یابد، انتقال آن به هدست آکیولس یک کار غیرممکن محسوب می‌شود.

قانع کردن گیمرها برای مهاجرت به واقعیت مجازی

هرچند لذت بردن از کنسول‌های سنتی و همزمان بهره‌گیری از گجت‌های واقعیت مجازی امر غیرممکنی نیست، ولی بیشتر کاربران حاضر به خرید وسایل مربوط به هر دو این تکنولوژی‌ها نیستند و در نهایت یکی از آن‌ها را انتخاب می‌کنند. با توجه به چیزی که فعلاً می‌بینیم، به این زودی‌ها کیفیت بازی‌های واقعیت مجازی به پای بازی‌های کنسول‌ها نمی‌رسد. هرچند فناوری واقعیت مجازی می‌تواند بازی‌های جذابی را ارائه کند، ولی در نهایت این بازی‌ها نمی‌توانند تجربه‌ی مشابه بازی‌های سنتی را ارائه کنند.

یکی دیگر از چالش‌هایی که پیش روی فعالان این صنعت قرار دارد، پر کردن فاصله بین انتظارات و واقعیت این حوزه است. در فیلم‌های هالیوودی مانند Ready Player One، شاهد افرادی هستیم که با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، وارد دنیای تازه‌ای می‌شوند که ماجراجویی‌ها زیادی را امکان‌پذیر می‌کند. اما در واقعیت، بسیاری از افراد باید زمان زیادی را صرف یادگیری نحوه بهره‌گیری از تجربیات واقعیت مجازی و افزوده کنند و خیلی از افراد کم‌حوصله هم به همین خاطر، از این حوزه فاصله می‌گیرند.

با وجود تلاش بسیاری از طراحان برای طراحی بازی‌ها و موارد مربوط به این صنعت، بسیاری از کاربران هنگام تجربه‌ی واقعیت مجازی و افزوده حداقل در ابتدای امر تا حدی دچار تهوع می‌شوند. بسیاری از این مشکلات از طریق تکنولوژی صرف قابل حل نیست، زیرا برخی از این موارد ریشه در فیزیولوژی بدن ما دارد. نمایشگری که کل دید ما را می‌پوشاند و هدستی که فشار بر گردن ما وارد می‌کند، خیلی سریع انرژی کاربران را تحلیل می‌برد.

تلاش‌های جسورانه آکیولس

علی‌رغم وجود این مشکلات، آکیولس به تلاش‌های جسورانه خود برای افزایش سهم خود در صنعت واقعیت افزوده/مجازی ادامه می‌دهد. چنین حوزه‌ای بسیار هیجان‌انگیز است و پتانسیل‌های زیادی دارد و مطمئناً جدیدترین هدست این شرکت هم می‌تواند قابلیت‌های زیادی را امکان‌پذیر کند.

بسیاری از هواداران این تکنولوژی انتظاراتی دارند که به احتمال زیاد، بسیاری از این انتظارات تا آینده‌ی نزدیک محقق نخواهد شد. البته این موضوع به معنای عدم حضور واقعیت مجازی در آینده نیست. بلکه به احتمال زیاد، نسل جدید خیلی راحت‌تر از ما با فناوری‌های واقعیت افزوده و مجازی کنار می‌آید. با این وجود، برای همه‌گیر شدن این تکنولوژی تعداد چالش‌ها و مشکلات آن‌قدر زیاد است که یک گجت یا تعداد زیادی از آن‌ها، به این زودی‌ها نمی‌توانند این وضعیت را تغییر دهند.

ما همچنان برای بهره‌گیری از واقعیت مجازی باید هدست‌های نسبتاً بزرگ و زمختی بر سر خود قرار دهیم و ارتباط خود را تا حد زیادی با محیط اطراف قطع کنیم. چنین موضوعی همواره یک چالش بزرگ برای فعالان این صنعت به حساب می‌آید. هرچند شرکت‌های مختلف همواره نوآوری‌های جذابی را در این حوزه امکان‌پذیر می‌کنند، ولی این نوآوری‌ها عمدتا محدود به بخش‌های خاصی هستند و به خانه‌های کاربران راه پیدا نمی‌کند.

اگرچه شرکت آکیولس در طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در این حوزه داشته است و قیمت گجت‌های مربوطه را مرتباً کاهش می‌دهد، اما تلاش‌های این شرکت و دیگر شرکت‌های فعال در این تکنولوژی برای همه‌گیر کردن واقعیت مجازی، عمدتا تقلای بیهوده‌ای محسوب می‌شود.